ธมฺมา น ตุมฺหากํ เต ปชหถ เต โว ปหีนา หิตาย สุขาย ภวิสฺสนฺตีติ ฯ ฉฏฺฐํ ฯ [๒๒๑] จกฺขุํ ภิกฺขเว อนิจฺจํ โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย จกฺขุสฺส อุปฺปาทาย โสปิ อนิจฺโจ อนิจฺจสมฺภูตํ ภิกฺขเว จกฺขุ กุโต นิจฺจํ ภวิสฺสติ ฯเปฯ ชิวฺหา อนิจฺจา โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย ชิวฺหาย อุปฺปาทาย โสปิ อนิจฺโจ อนิจฺจสมฺภูตา ภิกฺขเว ชิวฺหา กุโต นิจฺจา ภวิสฺสติ ฯเปฯ มโน อนิจฺโจ โยปิ ภิกฺขเว เหตุ โยปิ ปจฺจโย มนสฺส อุปฺปาทาย โสปิ อนิจฺโจ อนิจฺจสมฺภูโต ภิกฺขเว มโน กุโต นิจฺโจ ภวิสฺสตีติ ฯ เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก จกฺขุสฺมึปิ นิพฺพินฺทติ ฯเปฯ ชิวฺหายปิ นิพฺพินฺทติ ฯเปฯ มนสฺมึปิ นิพฺพินฺทติ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ วิราคา วิมุจฺจติ ฯ วิมุตฺตสฺมึ วิมุตฺตมิติ ญาณํ โหติ ฯ ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ กตํ กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ ปชานาตีติ ฯ สตฺตมํ ฯ [๒๒๒] จกฺขุํ ภิกฺขเว ทุกฺขํ โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย จกฺขุสฺส อุปฺปาทาย โสปิ ทุกฺโข ทุกฺขสมฺภูตํ ภิกฺขเว จกฺขุํ กุโต สุขํ ภวิสฺสติ ฯเปฯ ชิวฺหา ทุกฺขา โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย ชิวฺหาย อุปฺปาทาย โสปิ ทุกฺโข ทุกฺขสมฺภูตา ภิกฺขเว ชิวฺหา กุโต สุขา ภวิสฺสติ ฯเปฯ มโน ทุกฺโข โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโย มนสฺส อุปฺปาทาย โสปิ ทุกฺโข ทุกฺขสมฺภูโต ภิกฺขเว มโน กุโต สุโข ภวิสฺสติ ฯ เอวํ ปสฺสํ ฯเปฯ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ ปชานาตีติ ฯ